نوید شاهد | فرهنگ ایثار و شهادت

فرايند جهاني شدن از طريق يك شبكه ي جهان گستر و يك حوزه ي عمومي مجازي ناشي از آن، فضاها و امكان هاي جديدي براي نقد تعريف رسمي از هويت ملي و باز تعريف آن فراهم مي آورد و قرار گرفتن در اين مسير در صورت عدم تناسب با فرهنگ خودي و ملي، به آن صدمه زده و گاه فرايند هويت يابي را مختل مي سازد. هويت هر ملتي بي شك ريشه در اجتماع، فرهنگ و تاريخ آن ملت دارد، اما هرگز در حد گذشته محدود نمي شود و مي تواند از خصايص كنوني اجتماعي و فرهنگي جامعه نشأت گيرد، كه كاملا تازگي داشته باشند. ارزش هاي اخلاقي در فطرت آدمي ريشه دارند كه يكي از مهم ترين اين ارزش ها، فرهنگ ايثار و شهادت است و اين عامل مهم و اساسي بيداركننده ي فطرت نهفته و خواب آلوده آدميان و هدايت گر آن در مسيري صحيح و هدف ارزش مند است. نظام آموزش و پرورش مي تواند اين ارزش ها را در دانش آموزان نهادينه سازد، كه فرهنگ ايثار و شهادت يكي از اين ارزش هاست. ايثار و شهادت، به فعاليت هاي اجتماعي و اقتصادي و فرهنگي جامعه جهت داده كه در پرتو آن هويت ملي تقويت خواهد شد. اين مقاله درصدد است با روش تحليلي- توصيفي و با استفاده از منابع دست اول اينترنتي و كتابخآن هاي نقشي را كه آموزش و پرورش در حل معضل بحران هويت عصرجهاني شدن با تاكيد برفرهنگ ايثار و شهادت مي تواند ايفا كند را بررسي كند.

ايثار و از خود گذشتگي، به عنوان يكي از ارزشهاي ديني و مذهبي، در ايدئولوژي انقلاب اسلامي ايران، نقش تعيين كننده و بي بديلي در پيروزي انقلاب، بخصوص جنگ تحميلي ايفا نمود كه علاوه بر اهداف بلند و آرمان خواهانه حاملان آن كه نگاهي فرا ملي و امت گرايانه را در طول انقلاب و جنگ تحميلي دنبال مي نمودند، درحال حاضر نيز ضامن امنيت ملي و هويت بخش جامعه و جزيي از فرهنگ ديني و ملي محسوب مي شود. در اين مختصر كوشيده ايم اين مسأله را به اثبات برسانيم كه روحيه و فرهنگ ايثار و از خودگذشتگي كه ريشه در باورهاي ديني و ملي ما پيدا كرده است و تبلور آن را در طول هشت سال دفاع مقدس شاهد بوده ايم، مي تواند به عنوان يكي از منابع قدرت ملي نظام جمهوري اسلامي ايران در چارچوب تئوري هاي روابط بين الملل محسوب گردد و يا در همين چارچوب، با استفاده از اصل «بازدارندگي» به عنوان نيرويي باز دارنده در مقابل هجوم و تهديد بيگانگان تلقي شود. مراحل انجام تحقيق شامل تعريف و بررسي مفهومي ايثار، امنيت ملي، امنيت از ديدگاه اسلام، عوامل تهديد كنندة امنيت ملي، منابع قدرت ملي، استراتژي بازدارندگي و رابطه آنها با مقوله ايثار و از خودگذشتگي و نيز تهديداتي كه متوجه امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران از ناحيه آمريكا و حاميان آن است و روشهاي مقابله با اين تهديدات با استفاده از منابع نرم افزاري قدرت ملي است كه قطعاً يكي از آنها روحية ايثارگري و شهادت طلبي مردمي است.

در حاليكه از آغاز قرن ١٩ تا سال ١٩٩٠م، روسيه ي تزاري و جانشين آن اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي تهديدگران استراتژيك ايران بودند، از سال ١٩٦٠ ميلادي به اين سو، كانون تهديد ملموس و واقعيِ بيروني ايران، عراق بوده است. روابط دو كشور از اين زمان تا سال ١٩٧٥ ميلادي تيره و متشنج بود و پس از آرامش كوتاه مدتِ پنج ساله اي كه ناشي از قرار داد ١٩٧٥ الجزيره بود، در نهايت دو كشور وارد طولاني ترين تجربه ي جنگي قرن بيستم پس از جنگ ويتنام شدند؛ بنابراين براي نخستين بار در سده ي بيستم بود كه ايران توانست جنگي ٩٥ ماهه را تحمل كند. مهمتر اين كه براي نخستين بار در سرنوشت جنگي كه به وي تحميل شده بود، نقش فعال و حتي محوري داشت. اين نقش آفريني بيش از آنكه نتيجه ي سازمان دهي دقيق نيروها يا بكارگيري سلاح و فناوري مدرن باشد، همانگونه كه مفسران غربي نيز بارها تكرار كرده اند، نتيجه ي استفاده از امواج انساني بود. پراكنش جغرافيايي شهيدان جنگ، حاكي از آن است كه تقريباً تمام مردم ايران كار دفاع را به عنوان مسوؤليتي حياتي و سرنوشت ساز پذيرفته اند. اين پژوهش در صدد برآمده است تا با استفاده از روش توصيفي – تحليلي و همچنين با استفاده از داده ها و آمارهاي مستند، ضمن تحليل GIS جغرافياي شهيدان جنگ و دفاع مقدس، چشم اندازي از جغرافياي ايثار و شهادت در طول ٨ سال جنگ و دفاع مقدس را به تصوير كشد.

سردار بایرامی به تشریح جزئیات اختتامیه بیست و چهارمین کنگره ملی شعر دفاع مقدس پرداخت و با بیان این‌که در این مراسم پیام رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح قرائت خواهد شد، گفت: کنگره ملی شعر دفاع مقدس دارای ظرفیت بین‌المللی شدن است لذا در این راستا درحال اقدامات مناسبی هستیم.